Ik ben lid van Volt geworden. Allereerst natuurlijk omdat ik me in vrijwel alle standpunten van Volt kon vinden. Maar daarnaast om te helpen met een onderwerp waarover ik bij Volt nog weinig gezien, gehoord of gelezen had. Hier mijn input voor de pensioenvisie van Volt….
Het is niet zo vreemd dat Volt zich nog weinig uitgesproken heeft over pensioen. Allereerst is dit bij uitstek een nationaal onderwerp en veel minder een Europees onderwerp. Daarnaast is een groot deel van de achterban van Volt jong. En als jongere boeit pensioen je nog voor geen meter. Maar… juist jongeren zijn op dat gebied nogal de dupe. En dat geldt voor de meeste landen in Europa.
“Jongeren in heel Europa zijn op pensioengebied zwaar de dupe”
Dat komt doordat we in bijna alle landen te maken hebben met vergrijzing. Een dubbele vergrijzing zelfs. We worden steeds ouder en – vanwege de naoorlogse babyboom – krijgen we de komende jaren steeds meer ouderen.
Daarnaast hebben we te maken met ontgroening. Ook een dubbele. We krijgen steeds minder kinderen en we krijgen ze steeds later. Heel goed nieuws voor moeder aarde. Maar wel een uitdaging voor de pensioenen…
Dat komt doordat de werkenden de AOW premies moeten betalen voor de gepensioneerden. En de verhouding werkenden – gepensioneerden verandert snel. Steeds minder werkenden moeten de premies ophoesten voor steeds meer gepensioneerden. En dat geldt trouwens ook voor de zorgpremies…
Het goede nieuws is: er staan forse wijzigingen op stapel in ons pensioenstelsel en die gaan grote impact hebben op alle generaties.
Ik wil de Volt community graag op een begrijpelijke, leuke en laagdrempelige manier uitleggen hoe het nu zit met ons pensioenstelsel. Wat zijn de problemen en wat staat er op stapel? En hoe verhoudt ons stelsel zich tot andere landen?
In kan dit – naar mijn bescheiden mening – helder uitleggen doordat ik van origine niet uit de pensioenwereld kom. Daardoor heb ik ook een andere en eigenzinnige kijk op pensioen. En ik schreef er zelfs een boek over.
Hoe komt iemand uit de softwarewereld er op om een boek te schrijven met pensioen in de titel? Dat komt doordat ik een aantal keer een sabbatical genomen heb. En na mijn tweede sabbatical had ik daar de term tussenpensioen voor bedacht. Want ik realiseerde me dat het hartstikke onlogisch is om in je fysiek beste jaren alleen maar te werken, heel veel geld te verdienen om daarna van een (niet bestaand) zwitserlevengevoel te gaan genieten. Daar zijn we door de reclames misschien in gaan geloven, maar logisch is het niet.
Je moet allereerst maar afwachten of je je pensioen überhaupt haalt. En uit ervaring weet ik: na een half jaartje andere dingen doen heb je weer enorm veel zin om weer te gaan werken. Dus het hele idee van 40-45 jaar werken en dan 15-20 jaar niks doen is onlogisch en achterhaald. Waarom zou je überhaupt pensioen als doel hebben? Waarom hebben we niet als doel: iedereen zo lang mogelijk zinvol werk laten doen?
“Juist als je af en toe een tussenpensioen neemt blijft werken leuk”
Daarover schreef ik Het Nieuwe Werken aan je pensioen. Voor dat boek ben ik me eens goed gaan verdiepen in ons pensioenstelsel. En ik ontdekte dat het helemaal niet zo goed was als ik altijd dacht. Dat jongeren echt zwaar de dupe worden als er niet iets drastisch zou veranderen.
Ik schreef het boek voor mensen die – net als ik een jaar of 10 geleden – nog niet veel van ons pensioenstelsel snappen. Tot mijn verrassing kreeg ik juist veel bijval uit de pensioenwereld. Zo schreef iemand die al 20 jaar in de pensioenwereld werkte dat hij het zijn dochter van 17 niet anders meer kon uitleggen dan dat de oudere generatie steelt van de jongere. Niet dat dat bewust gebeurt, maar dat zit ingebakken in hoe het stelsel werkt.
Ik heb me voor mijn boek ook verdiept in pensioenstelsels van andere landen. Die stelsels zijn heel verschillend. En sommige pensioenstelsels in andere landen hebben aspecten waar we in Nederland van kunnen leren.
Zo kunnen mensen in Engeland die een kortere levensverwachting hebben een hogere pensioenuitkering krijgen. Terwijl wij in Nederland prat gaan op onze solidariteit, die in ons pensioenstelsel simpelweg betekent dat de zwakkere de sterkere subsidieert. Buitengewoon oneerlijk en ik schreef er dit artikel over in Trouw.
‘Omdat een stratenmaker vaak jonger overlijdt, moet hij eerder met pensioen kunnen’
Nog wat voorbeelden. In Nieuw Zeeland kun je, als je in financieel zwaar weer verkeert, eerder aan je pensioenpot komen. Chili heeft een heel simpel, rechttoe-rechtaan systeem met 6 pensioenaanbieders waaruit mensen kunnen kiezen en 1 keer per jaar overstappen. Ongeveer zoals bij onze zorgverzekeraars. En in Singapore kennen ze de term pensioen niet eens, maar hebben ze één pot voor wonen, zorg en de oudedag. Central Provident Fund heet dat. Voeg daar een pot voor een leven lang leren aan toe en het is wat mij betreft perfect.
Update september 2023
Inmiddels heeft Volt haar standpunten op pensioengebied gepubliceerd. :
Allereerst: tot mijn verbazing lijkt daar totaal niet over de grens gekeken. Zo is er sinds kort een Pan Europees Pensioen Product (PEPP). Een veel modernere en toekomstbestendiger pensioenproduct.
Vervolgens het weinig vernieuwende idee om iedereen pensioen te verplichten. We kennen namelijk al een basis pensioen (waar iedereen aan mee betaalt): de AOW. Gekoppeld aan het minimum loon en daarmee een basisinkomen voor alle gepensioneerden.
Ik kom graag in contact met de mensen die over dit topic gaan om ze bij te praten over ons pensioenstelsel, die van andere landen en de ontwikkelingen op pensioengebied.
Cadeau voor Volt leden
Leden van Volt krijgen mijn boek ‘Reis rond de wereld in je beste jaren’ cadeau. En even borstkloppen: de nummer 3 uit de Top-10 reisverhalen voor thuis van Bol.com.
Stuur (vanuit je Volt e-mailadres) een mail naar sjaakz@gmail.com en je krijgt het in je mailbox.
Veel leesplezier!
