Tag: pensioen

Categorieën
Geen categorie

Hypotheekschulden en pensioenspaarpotten

Onze pensioenfondsen gaan investeren in Nederlandse Hypotheken, was deze week het nieuws. Pensioenfondsen gaan hypotheken met Nederlandse Hypotheek Garantie kopen in de vorm van ‘Nederlandse Hypotheek Obligaties’. Hierdoor kunnen ze staatsgegarandeerd papier kopen dat meer rendeert dan staatsobligaties. Dit zou de woningmarkt vlot moeten trekken. Ik heb er misschien te weinig verstand van, maar mij leek dit het verschuiven van een probleem. Gelukkig bleek ik niet de enige te zijn met twijfels,  Kees de Kort liet op BNR geen spaan van dit idee heel. De arbeidsmarkt slaat er slecht voor, de overheid is op dit punt volkomen onbetrouwbaar, huizenprijzen dalen nog flink en de banken zijn nog steeds voorzichtig met verstrekken van hypotheken. Dus waarom zou dit plan de huizenmarkt uit het slop gaan trekken?

Toch is het op het eerste gezicht niet vreemd de hypotheekschulden en pensioenpotten naast elkaar te leggen. We hebben in Nederland per hoofd van de bevolking het grootste pensioenvermogen ter wereld, en tegelijkertijd hebben we ook de hoogste hypotheekschuld ter wereld. We zijn dus wereldkampioen (pensioen)sparen en wereldkampioen (hypotheek) schulden maken. Niet zo vreemd want zowel lenen (hypotheekrenteaftrek) als sparen (pensioen van bruto salaris) worden immers door de overheid gesubsidieerd. Onze pensioenspaarpotten zijn totaal zo’n 900 miljard waard en onze totale hypotheekschuld bedraagt ongeveer 650 miljard. Een dergelijk grote schuld is niet gezond. Het heeft er zelfs voor gezorgd dat kredietbeoordelaar Fitch in februari de vooruitzichten voor Nederland heeft gewijzigd van ‘stabiel’ naar ‘negatief’. 

image 

Je zou zeggen dat je die twee – (pensioen)spaarpot en (hypotheek)schuld – naast elkaar kunt leggen om zo het probleem van de schuld (deels) op te lossen. Uiteraard zitten de hypotheekschulden niet precies bij dezelfde mensen die een enorme pensioenspaarpot hebben maar er zullen mensen zijn waarvan nu de hypotheek onder water staat en die graag een stuk zouden aflossen. Zij zouden de mogelijkheid moeten krijgen op de één of andere manier hun pensioenspaarpot daarvoor te gebruiken.

In Amerika kunnen mensen hun pensioengelden op elk moment opnemen. Weliswaar met 10% boete, maar het kan. Ik zou er niet direct voor willen pleiten dat iedereen in Nederland zijn pensioensaldo moet kunnen opnemen, maar meer flexibiliteit is zeer wenselijk . Als ik nu gedwongen mijn huis zou moeten verkopen vanwege een betaalachterstand van enkele duizenden euro’s, zou ik maar wat graag 10% boete betalen als ik mijn pensioengeld zou kunnen aanspreken om een gedwongen verkoop te voorkomen. In Nieuw Zeeland is het sowieso mogelijk je pensioenpot aan te wenden om de hypotheek van je (eerste) woning af te lossen, zonder boete. Dergelijke mogelijkheden hebben we in Nederland niet. In ons pensioenstelsel kan niemand voortijdig aan zijn geld komen. Ons pensioenstelsel is star, oneerlijk, paternalistisch en zijn doel voorbijgestreefd.

 

Categorieën
Geen categorie

Rokers, bedankt! (voor ons pensioen)

Afgelopen week tijdens carnaval in Maastricht, viel het me op dat ook daar het rookverbod in geen enkele kroeg gehandhaafd werd. Het is lachwekkend om nog van een rookverbod te spreken. Probeer eens aan een toerist uit te leggen of je in Nederland mag roken in een kroeg. En dat terwijl aantoonbaar grote aantallen mensen door een rookverbod stoppen. Ik zelf ben er een voorbeeld van. Ik was zo’n horecaroker maar ben inmiddels alweer zes jaar gestopt. Voor de scherpe lezer die concludeert dat we zes jaar geleden nog geen rookverbod kenden: dat klopt, in Nederland niet. In Zuid-Amerika waar ik toen was echter al wel. Nederland hobbelde internationaal gezien achteraan voor wat betreft het rookverbod.

Een andere maatregel die aantoonbaar werkt, is de roker financieel treffen. Bij het duurder worden van sigaretten stoppen rokers, maar er zit natuurlijk een limiet aan het verhogen van de prijzen van sigaretten. Dus laat ik eens op een andere manier de rokers proberen te overtuigen. Roken is namelijk nog veel duurder dan de meeste rokers zich realiseren.
Dat heeft te maken met pensioen. Bij mijn allereerste pensioen bijeenkomst op mijn werk, ergens in de jaren 90 informeerde ik of rokers een lagere premie betaalden. Dat werd afgedaan als een lachwekkende vraag. Nee, zo werkte het natuurlijk niet! Een jaar eerder had ik een huis gekocht en bij de levensverzekering die bij het huis hoorde, werkte het wel degelijk zo. Het feit dat ik op dat moment rookte had wel degelijk invloed op de premie die ik moest betalen. Bij verzekeraars werkt dit blijkbaar maar één kant op.

Mensen die bij een pensioenfonds zijn aangesloten betalen allemaal dezelfde premie. Wanneer je met pensioen gaat krijg je een uitkering tot aan je dood. Rokers leven gemiddeld tien (bron: CBS) tot vijftien (bron: KWF kankerbestrijding) jaar korter dan niet rokers. Als ik de schatting van het CBS van tien jaar hanteer, komen we op de volgende berekening. De gemiddelde resterende leeftijd voor een man is vanaf zijn 67e jaar 16,5 jaar. Voor een rokende man is dat gemiddeld dus nog slechts 6,5 jaar. Hij betaalt echter wel evenveel premie. Hij betaalt dus ruim 2/3 te veel, gezien zijn kortere levensverwachting. Als je de pensioen- en AOW-premies bij elkaar opgeteld kom bij veel pensioenfondsen rond de 30% van iemands salaris. Dat komt overeen met één tot twee dagen per week werken. Een roker werkt dus ongeveer een dag per week voor de oude dag van een niet-roker en niet voor die van hemzelf.

Zo’n 25% van de mensen rookt nog steeds. Dit betekent dat de niet-rokers ruim 17% minder premie hoeven te betalen als gevolg hiervan. Dus als jij niet-roker bent, bedank de volgende keer je rokende medemens maar eens hartelijk voor dat deel van zijn premie. In pensioentermen noemen we dit solidariteit. Maar solidariteit binnen ons pensioenstelsel is eigenlijk een eufemisme voor sponsoring. In dit geval sponsort de roker zijn niet rokende collega. Er zijn nog meer vreemde vormen van ‘solidariteit’ in ons pensioenstelsel. Daarover lees je meer in Het Nieuwe Werken aan je pensioen.

image

 

 

Categorieën
Pensioenblog

Cijfers liegen niet. Henk Krol wel

Afgelopen week mocht Henk Krol bij Pauw en Witteman weer eens voor zijn achterban opkomen. Dat is natuurlijk niet vreemd en zelfs zijn taak. Alleen Henk doet dit op een meer en meer populistische manier. En hij deinst er zelfs niet voor terug de waarheid te verdraaien en anderen voor leugenaar uit te maken.

image

Bij Pauw en Witteman was zijn stelling dat door het regeringsbeleid de ouderen extra werden gepakt. ‘Heel duidelijk en heel fors’ en ‘buitenproportioneel’. Lodewijk Asscher werd voor leugenaar uitgemaakt want volgens Krol waren er in Nederland geen andere groepen mensen die er zo veel op achteruit gingen dan ouderen. Krol werd door Witteman geconfronteerd met de laatste cijfers van het CBS waaruit bleek dat alleenverdieners met kinderen er 8.25% tot 9.5% op achteruit gaan. Meer dan de ouderen. Daarnaast is er onder ouderen bij 1% sprake van armoede terwijl dit onder gezinnen met kinderen maar liefst bij 9% is.

Krol reageerde dat dit ‘achterhaalde cijfers waren’, alhoewel heel duidelijk was dat het om de laatste cijfers van het CPB ging. Maar de ‘laatste cijfers kunnen ook achterhaald zijn’ en volgens Krol liegt het CPB sowieso. Vervolgens vertelde Witteman dat de huidige AOW-ers de rijksten ooit zijn met een gemiddeld vermogen van 274.000 waarop Krol reageerde: “Dat zit in hun huis, daar hebben ze niets aan want daar kunnen ze geen brood van kopen”. Om er nog populistisch aan toe te voegen “Weet u wie er straks goed mee is, als ze de pijp uit zijn? De kinderen”. Nooit van een seniorenhypotheek gehoord, Henk?

‘Maar het is de rijkste generatie ouderen ooit’, zo probeerde Witteman hem opnieuw met feiten te overtuigen. “Ja, gemiddeld, maar gemiddelde mensen bestaan bijna niet” reageerde Henk direct. Om daar vervolgens nog een knappe onderbouwing van zijn stelling aan toe te voegen: “Onze mailboxen zijn volgestroomd en dat kan alleen als er hele grote groepen mensen last van hebben”.

Een paar weken eerder had Krol (geboren in 1950 en dus een baby-boomer), in het zelfde programma ook al kans gezien enkele glasharde leugens over de pensioenen te verkondigen:

  • Het gaat heel goed met de pensioenen
  • De pensioenpot raakt echt niet op
  • Pensioenfondsen hebben meer in kas dan ze de komende jaren hoeven uit te keren
  • De feiten uit dit filmpje, ‘daar klopt werkelijk helemaal niets van’
  • Ouderen hebben veel meer ingeleverd dan de werkenden
  • Ouderen hebben zelf voor de hogere levensverwachting betaald.

Allemaal beweringen die aantoonbaar niet juist zijn, maar alles voor de stemmen. Maar ik heb nog wel wat cijfers voor Henk:

  • Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau bleek dat het inkomen van 65-plussers in Nederland de laatste twintig jaar met 23% steeg terwijl de inkomensstijging van werkenden vanaf 35 jaar 17% was.
  • In Nederland is het armoedepercentage onder 65-plussers het laagste percentage van alle leeftijdsgroepen. Uit een OESO onderzoek bleek dat armoede in rijke landen gelijkelijk verdeeld was over de leeftijdsgroepen. Alleen in Nederland is de armoede onder kinderen 5 maal (!) zo hoog als onder ouderen.
  • Uit cijfers van het CBS blijkt dat 78 procent van het totale vermogen in Nederland in handen is van mensen boven de 50. 65-plussers hebben 36 procent in handen.
  • De huidige generatie jongeren wordt de eerste in de geschiedenis die het financieel minder goed zal hebben dan hun ouders.
  • In mei 2010 publiceerde het CBS cijfers waaruit bleek dat de babyboomers met een gemiddeld inkomen van 88.000 euro tot de allerhoogste inkomensgroepen van Nederland behoren. Van de 10% allerhoogste inkomens in Nederland kon 43% worden toegeschreven aan de babyboomers.

Natuurlijk zullen er genoeg ouderen zijn die het moeilijk hebben, maar die zijn er in iedere bevolkingsgroep. Toch denken veel mensen nog steeds dat ouderen arm zijn. Misschien moeten die ouderen die het beter hebben dan gemiddeld dan maar wat meer inleveren. Want gemiddeld heeft de groep ouderen het niet slecht, zo blijkt uit diverse cijfers. En cijfers liegen niet. Het CPB, CBS en OESO ook niet. Henk Krol wel.